مدیریت دولتی
فاطمه رحمانی؛ مهدی عبدالحمید
چکیده
ساختارها و فرایندها در هر سازمان مهم‌ترین بعد آن سازمان محسوب شده و به عبارتی نرم‌افزار سازمان‌ها جهت انجام مأموریت‌هایشان هستند. دستگاه قضا، با مأموریت خطیر حقگستری و تحقق عدالت در جامعه، دارای ساختارها و فرایندهایی پیچیده و چندبعدی بوده و بر مبنایِ همین ساختارها و فرایندها، این مأموریت خطیر را پیش می‌برد. در واقع باید ...
بیشتر
ساختارها و فرایندها در هر سازمان مهم‌ترین بعد آن سازمان محسوب شده و به عبارتی نرم‌افزار سازمان‌ها جهت انجام مأموریت‌هایشان هستند. دستگاه قضا، با مأموریت خطیر حقگستری و تحقق عدالت در جامعه، دارای ساختارها و فرایندهایی پیچیده و چندبعدی بوده و بر مبنایِ همین ساختارها و فرایندها، این مأموریت خطیر را پیش می‌برد. در واقع باید گفت که اثربخشی قوه قضائیه به‌مثابه حلقه بازخوردِ نظام حکمرانی کشور، اثری مستقیم بر کلیت کارآمدی نظام خواهد داشت، و لذا شناسایی مستمر آسیبهای موجود در ساختارها و فرایندهای قوه قضائیه میتواند موجب ارتقای عملکرد حکمرانی قضایی و به‌تبع آن، نظام حکمرانی کشور شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی آسیبهای ساختاری قوه قضائیه انجام شده؛ و پس از مطالعه سند تحول قضایی، و مصاحبه با قضات و خبرگان، 83 آسیب ساختاری احصا و در قالب 11 مقوله کلی طبقه‌بندی شدند. در گام بعد با استفاده از مدل‌سازی ساختاری تفسیری و تحلیل میکمک به اولویت‌بندی و طبقه‌بندی آن‌ها پرداخته و مشخص شد که چهار آسیب تخصصی نبودن رسیدگی‌ها و آیین‌نامه‌های دادرسی؛ نبود شفافیت نسبی در فرایندهای دادرسی؛ عدم وجود سازوکارهای مناسب جهت بازخوردگیری، یادگیرندگی و هوشمندی نظام قضایی، و ضعف در نظام بودجه‌ریزی و تخصیص منابع مالی؛ جز اثرگذارترین آسیبهای ساختاری موجود در دستگاه قضا بوده و نبود سازوکارهای فرایندی منسجم در راستای کاهش اطاله دادرسی که مهم‌ترین مسئله مبتلا به دستگاه قضا است، جز اثرپذیرترین آسیب شناسایی شده است که قوه قضائیه برای رفع آن باید آسیبهای یازده‌گانه در سطوح بالاتر را برطرف کرده و از این رهگذر به کاهش اطاله دادرسی دست یابد.
